Gatunek rośliny wieloletniej z rodziny wrzosowatych. Występuje w krajach północnej i środkowej Europy, północnej Azji i w Ameryce Północnej. W Polsce jest rośliną pospolitą na torfowiskach wysokich i przejściowych.
Łodyga: Długość do 100 cm, delikatna, pełzająca (płożąca), odlegle ulistniona.
Liście: Zimotrwałe, drobne, jajowate bądź eliptycznojajowate, o szczycie lekko zaostrzonym lub tępym, brzegu podwiniętym, od spodu sinawobiaławe.
Kwiaty: Długoszypułkowe, różowe o płatkach w dół odwiniętych, umieszczone po 3–4, rzadziej pojedynczo. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Owoce: Kuliste jagody o barwie czerwonej, średnicy do 1 cm, o smaku kwaśnym. Nasiona drobne, zielonkawe.
Surowiec zielarski: Owoce żurawiny. Zebrane jesienią można długo przechowywać bez zabiegów konserwujących dzięki zawartości kwasu benzoesowego i chinowego. Zamrożone owoce można przechowywać nawet do 2 lat.
Skład chemiczny: Owoce żurawiny zawierają oprócz dwóch wymienionych substancji dużo cukrów, kwas cytrynowy i urosolowy, pentozany, witaminę C, sole jodu i inne mikroelementy i garbniki katechinowe.
Działanie
- Sok z żurawin wzmacnia działanie antybiotyków i sulfonamidów podawanych przy stanach zapalnych układu moczowego.
- Ponadto sok z żurawin i napary z suszonych owoców poleca się przy awitaminozie oraz przy przemęczeniu, jako środek orzeźwiający.
- Owoce wzmagają funkcje żołądka i jelit.
- Sok zapobiega tworzeniu się niektórych rodzajów kamieni w nerkach, zaleca się go także przy jaskrze.
- Ponadto działają pobudzająco na trzustkę.
- W medycynie ludowej żurawiny w postaci soków, syropów, dżemów i kisielu, na surowo są popularnym środkiem na obniżenie ciśnienia krwi.
- Sok i napar z liści stosuje się przy niedokwasocie żołądka, a także jako środek przeciwgorączkowy.
- Żurawin nie powinny spożywać osoby cierpiące na ostre stany zapalne żołądka i jelit.
- Jest pomocna przy obniżeniu złego cholesterolu we krwi, pomaga w zdrowieniu po zawale.
- Usuwa wolne rodniki, dzięki czemu znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania na wiele poważnych chorób i nowotworów.
- Zmniejsza ryzyko zaćmy.
- Zmniejsza ryzyko choroby Parkinsona, Alzheimera.
- Pomaga na reumatyzm.
UWAGA: Żurawina zawiera szczawiany. Osoby z kamieniami nerkowymi i osteoporozą nie powinny spożywać żurawiny. Także żurawiny powinny unikać osoby przyjmujące leki zawierające warfarynę. Jest to lek o działaniu przeciwzakrzepowym. Substancje zawarte w żurawinie utrudniają usuwanie warfaryny z organizmu, co wzmaga jej działanie i może przyczynić się do wystąpienia krwotoków.