Zwyczajowo nazywana pieniężnikiem. Gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny pierwiosnkowatych. Roślina występująca na większości obszaru Europy oraz w zachodniej Azji i na Kaukazie. W Polsce pospolita, spotykana na obszarze całego kraju, najczęściej na niżu i w niższych piętrach górskich. Lubi gleby wilgotne, gliniaste, ubogie w związki mineralne. Najczęściej można ją spotkać nad brzegiem wód, w olszynach, w mokrych zaroślach, na wilgotnych polach.

Pokrój:
Niewielka, przyziemna roślina okrywowa. Tworzy na ziemi kobierce o wysokości do 5 cm.

Łodyga:
Delikatna, naga, czterokanciasta, gęsto ulistniona na całej długości, wznosząca się na wysokość około 5 centymetrów. Pędy płożące zakorzeniają się w węzłach. Osiągają 60 cm długości.

Liście:
Soczyście jasnozielone, naprzeciwległe, okrągławe, tępe, czerwonawo kropkowane, całobrzegie. Ogonki krótkie lecz wyraźne. Liście są w charakterystyczny sposób ułożone w jednej płaszczyźnie z łodygą.

Kwiaty:
Promieniste do 3 cm średnicy, na krótkich szypułkach. Rosną pojedynczo lub po dwa w kątach liści. Działki kielicha sercowato-jajowate, zrosłe, dwa razy krótsze od płatków. Korona zrosłopłatkowa w kolorze cytrynowo-żółtym lub intensywnie żółtym, wewnątrz często jest czerwonawo punktowana. 1 słupek, 5 pręcików. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Owoc:
Torebka, pękająca pięcioma podłużnymi klapami.

Surowiec zielarski:
Surowcem zielarskim jest suszone ziele, stosowane czasem w postaci proszku. Zawiera saponiny, garbniki i kwas krzemowy.

Działanie

  • Jako napar lub proszek, ma działania: ściągające, odkażające, przeciwbiegunkowe i przeciwreumatyczne.
  • Preparaty stosowane są przy leczeniu szkorbutu.
  • Przy krwawieniach wewnętrznyc.
  • Przy biegunkach.
  • Przy reumatyzmie .
  • W medycynie ludowej i homeopatii tojeść rozesłaną stosuje się, jako środek przeciwgośćcowy.
  • Przy gruźlicy.
  • Kąpiele z dodatkiem naparu z ziela są stosowane przeciw przewlekłym egzemom, trądzikowi i czyrakom.
  • Stosowany jest też do płukania włosów nadmiernie przetłuszczonych i z łupieżem.

Zbiór i suszenie:
Zbiera się je w okresie kwitnienia rośliny. Suszy się rozesłane w cienkie warstwy w miejscach przewiewnych i z dala od światła.

Herbatka
1 łyżeczkę rozdrobnionego suszu zalać szklanką wrzącej wody i parzyć pod przykryciem przez 15-20 minut.