Leuzea krokoszowata. Gatunek byliny z rodziny astrowatych. W stanie naturalnym rośnie głównie w rejonach górskich na Syberii (w górach Sajany, Ałtaj), w Azji Środkowej na wysokości powyżej 1700 m n.p.m.

Łodyga
Do 1,8 m wysokości, nierozgałęziona, owłosiona, zakończona prawie kulistym kwiatostanem.

Kwiatostan
Duży koszyczek w formie podobnej do kuli.

Liście
Skrętoległe, głęboko wcinane, w kształcie eliptycznym lub podługowato-jajowatym.

Kwiaty
W kolorze purpurowolilowym z 5 pręcikami i 1 słupkiem. Zakwita w drugim roku życia w czerwcu-sierpniu.

Owoc
Niełupka w kolorze brunatnym zakończona pierzastymi szczecinkami.

Kłącze
Zgrubiałe, zdrewniałe do 3 cm średnicy, o zapachu przypominającym żywicę.

Surowiec zielarski:
Do celów leczniczych wykorzystuje się korzenie i kłącza zawierające m.in. kwas askorbinowy (ok. 0,1%), garbniki (5-10%), olejek eteryczny, karoten, inulinę, szczawian wapnia.

Działanie

  • Wspiera procesy odnowy (reparacyjne) w tkankach po zabiegach operacyjnych.
  • Zwiększa odporność na stres, poprawia ogólny stan organizmu, wspiera metabolizm białka.
  • Harmonizuje gruczoły wydzielania wewnętrznego, zwiększa ich działanie - konieczna przy chorobach trzustki, wątroby, śledziony - przypadkach ostrych jak i przewlekłych.
  • Odnawia system odpornościowy, pomaga przy leczeniu węzłów limfatycznych, myomatozie (mięśniaki) macicy oraz fibrozie (włókniaki) piersi.
  • Obniża poziom cukru i cholesterolu (cukrzyca, choroby naczyń).
  • Wzmacnia działanie gruczołów płciowych, potencję i reguluje cykl miesiączki.
  • Ogólnie wzmacnia odporność całego organizmu.
  • Ztrzymuje procesy fizycznego i psychicznego starzenia się.
  • Wspomaga trawienie i przemianę materii, energetyczne wykorzystanie pokarmu.
  • Usuwa metale ciężkie i substancje trujące.
  • Dodatnio działa na mięsień serca, przede wszystkim w trakcie rehabilitacji po wylewie.
  • Zwiększa przepływ krwi i lekko podnosi ciśnienie krwi.
  • Poprawia czynności mózgu i centralnego układu nerwowego.
  • Poprawia ogólny stan w depresjach, dodaje optymizmu, poprawia rekonwalescencję.
  • Podnosi skuteczność mięśni poprzecznych.

Preparaty z leuzei nie wywołują żadnych skutków ubocznych.

Zbiór i suszenie:
Korzeń i kłącza zbierane są na koniec jesieni, zbiór niełupek na początku rozwinięcia się puchu kielichowego. Liście szczodraka jako surowiec zielarski zbieramy (ścinamy) w lipcu i sierpniu z roślin co najmniej dwuletnich (po ich przekwitnięciu). Po starannym umyciu drobno kroimy i suszymy w cieniu, można i w podwyższonej temperaturze (piekarnik, piec lub termowenlylator, 50 do 60 st. C). Kłącza z korzeniami wykopuje się jesienią czwartego lub piątego roku uprawy. Myjemy je szybko pod bieżącą wodą, ponieważ przedłużanie czasu mycia powoduje wymywanie związków czynnych. Następnie kłącza i korzenie kroimy na mniejsze kawałki (długości do 12 cm) i układamy do suszenia cienką warstwą. Możemy suszyć na słońcu lub w strumieniu gorącego powietrza o temperaturze 50 do 60 st. C.

Nalewka
Wyciąg z rośliny i nalewka (przy użyciu 70-procentowego spirytusu) stosowana jest jako środek pobudzający i wzmacniający w zaburzeniach czynnościowych układu nerwowego, w stanach przemęczenia fizycznego i umysłowego. Jest używany również przy niemocy płciowej i w leczeniu alkoholizmu. Działanie pobudzające leku - po jednorazowej dawce następuje podwyższenie sprawności fizycznej organizmu. Działanie wzmacniające -po kilkudniowym przyjmowaniu leku następuje znaczna poprawa samopoczucia i wydolności fizycznej. Działanie adaptogenne to zwiększenie odporności organizmu na niekorzystne warunki bytowania i pracy, na zbytnie oziębienie lub ogrzanie, na ujemny wpływ związków toksycznych wnikających do organizmu lub wytwarzanych wewnątrz ciała przez. chorobotwórcze drobnoustroje.