Gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Ma wiele nazw ludowych: krzecina (lubelskie), krzeszyna (podlaskie), gojnik (podkarpackie). Rodzimy obszar występowania obejmuje Afrykę Północną, Europę bez Skandynawii i znaczną część Azji. Jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się także na Azorach, przylądku Cape Verde, w Australii, Nowej Zelandii, w USA, na Hawajach oraz w Ameryce Środkowej i gdzieniegdzie w Południowej. W Polsce gatunek rzadki.

Pokrój:
Łodyga wzniesiona, gałęzista, w górnej części czterokanciasta. Cała kutnerowato owłosiona o włoskach gwiazdkowatych. Wysokość do 50 cm.

Korzeń:
Biały, prosty, drewniejący.

Liście:
Dolne sercowato-okrągławe, górne jajowate, wszystkie ogonkowe. Naprzeciwległe, pomarszczone, nierówno karbowane, wierzchem ciemnozielone, spodem pokryte szarym kutnerem.

Kwiaty:
Zebrane w nibyokółki wyrastające w kątach liści, tworzące kulistawe kwiatostany. Kwiaty drobne, nieforemne; kielich drobny, dziesięcioząbkowy, do 0,8 cm długości; korona brudnobiała, dwuwargowa, do 0,6 cm dł., kutnerowata. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Owoc:
Podługowate rozłupki, odwrotnie jajowate, na szczycie ucięte, owłosione.

Surowiec zielarski:
Ziele szanty zawiera gorycz – marubinę (diterpen), śluzy, sterole, garbniki, cholinę, kwasy organiczne, trójterpeny.

Działanie

  • Wykrztuśne, uspokajające, moczopędne.
  • Pobudza apetyt, wydzielanie soku żołądkowego, żółci.
  • Reguluje częstotliwość skurczów serca.
  • Jest używana do leczenia nieżytów górnych dróg oddechowych, kataru, astmy, zaburzeń przewodu pokarmowego.
  • Do leczenia chorób wątroby i woreczka żółciowego oraz przy zaburzeniach miesiączkowania.
  • Bardzo gorzka w smaku.
  • Ma działanie pobudzające czynność wydzielniczą wątroby, przeciw skurczowe, a także przeciwmiażdżycowe

Napar
1 łyżkę ziela szanty zalać szklanką wrzątku, pozostawić pod przykryciem 30 minut , odcedzić. Pic w kilku porcjach między posiłkami w nie domaganiach wątroby.

Syrop
Stosowany jest w przewlekłym kaszlu, otrzymujemy go z naparu 100 g ziela szanty i ¾ litra wody ogrzewanego na słabym ogniu1 ½ kg cukru aż do uzyskania właściwej konsystencji.

UWAGA:
Stosowanie dużych dawek szanty może spowodować spadek ciśnienia tętniczego krwi oraz zaburzać pracę serca.