Gatunek krzewu z rodziny różowatych. Występuje niemal w całej Europie, w zachodniej Azji i północnej Afryce. W Polsce jest to gatunek pospolity na niżu i niższych położeniach górskich. Tworzy gęste, cierniste zarośla zwane czyżniami będące ostoją dla wielu gatunków zwierząt.

Pokrój: Najczęściej rośnie jako krzew o wysokości do ok. 3 m, bardzo rzadko wyrasta w niskie drzewko do 8 m, przy czym według niektórych autorów tak wysokie okazy to najwyraźniej mieszańce z innymi śliwami. Cierniste krzewy są gęsto rozgałęzione i posiadają liczne odrosty korzeniowe, tworzą zwarte, trudne do przebycia zarośla.

Pęd: Młode pędy są delikatnie omszone, omszenie zanika wraz z wiekiem. Pędy roczne są już gładkie i brązowe (od strony ocienionej – oliwkowozielone), starsze – ciemnobrązowe i połyskujące, z licznymi, drobnymi jasnymi punktami. Końce krótkopędów przekształcone są w silne i długie ciernie. Odgałęzienia drugiego rzędu odstają pod kątem prostym lub nawet rozwartym. Pączki wegetatywne są drobne (do 2 mm), spiczastojajowate, otoczone kulistymi pączkami kwiatowymi. Łuski pąków są czerwono-brązowe, zwykle orzęsione lub owłosione. Pąki osadzone są pojedynczo lub po 2-3 obok siebie (serialnie), przy czym zwykle skrajne pąki są kwiatowe. Kora na starszych pniach jest czarnofioletowa i delikatnie spękana w wąskie pasma.

Korzenie: Rozrastają się daleko i płytko pod powierzchnią ziemi. Wyrastają z nich liczne odrosty korzeniowe[15].

Liście: Osadzone skrętolegle, wyrastają na ogonku o długości 0,7–1,5 cm (z wierzchu często czerwono zabarwionym), u nasady znajdują się wąskie, owłosione przylistki z gruczołowatymi ząbkami na brzegu o długości ok. 5 mm. Blaszka liściowa jest odwrotnie jajowata, eliptyczna lub lancetowata o długości od 1,5 do 6,5 cm (najczęściej od 2 do 4 cm) i szerokości od 1 do 2,8 cm. U nasady blaszka liściowa jest klinowato zwężona, na szczycie zaostrzona lub lekko stępiona, na brzegu piłkowana. Za młodu liście są obustronnie omszone, rozwinięte są z wierzchu nagie, matowe, pod spodem delikatnie omszone, głównie przy nerwach. Z wierzchu są ciemniej zielone, od spodu są bladozielone. Liście są bardzo zmienne, także w obrębie tej samej rośliny – różnią się między sobą liście rosnące na długo- i krótkopędkach oraz na cierniach.

Kwiaty: Osadzone są najczęściej pojedynczo, rzadziej po dwa, bardzo rzadko po trzy do pięciu. Większe skupienia tworzą zwłaszcza na końcach pędów. Wyrastają na krótkich szypułkach (5–8 mm długości). Mają średnicę od 1,2 cm do 1,8 cm. Pięć białych lub zielonkawobiałych płatków korony ma długość 6–8 mm. Ich kształt jest podługowato-jajowaty, a na końcu bywają płytko wcięte. Kielich jest zwykle nagi, niekiedy owłosiony. Składa się z 5 trójkątnych, nie odgiętych i na brzegu orzęsionych działek. Pręciki w liczbie ok. 20, zakończone są żółtymi lub czerwonymi pylnikami. Słupek jest dolny i nagi. Wklęsłe dno kwiatowe wyścielone jest tkanką wydzielniczą miodnika. Kwitnie niezwykle obficie, ale krótko, w kwietniu i w maju.

Owoce: Pestkowce zwane tarkami osadzone są na wzniesionych, krótkich szypułkach. Mają kształt kulisty i średnicę od 1 do 1,5 cm (u podgatunków i mieszańców większe, do 3 cm). Owoce są barwy czarnosinej z niebieskawym nalotem. Wewnątrz miąższ przyrośnięty jest do pestki, ma barwę zieloną i smak cierpkogorzkawy. Pestka jest jajowata lub eliptyczna – osiąga ok. 1 cm długości i 0,5 cm grubości. Pokryta jest brodawkami i podłużnymi żebrami.

Surowiec zielarski: Owoc. Owoce do celów leczniczych zbiera się w postaci dojrzałej, ale jeszcze twarde (w październiku i listopadzie). Zebrane i oczyszczone owoce suszy się w stopniowo podnoszonej temperaturze, nie wyższej niż 60 °C. Po wysuszeniu są pomarszczone, prawie czarne, w smaku cierpkie i ściągające, kwaśne, bez zapachu.

Skład chemiczny: Owoce tarniny zawierają węglowodany kwasy organiczne, błonnik, białko, sole mineralne, poza tym flawonoidy (antocyjany i kemferol), garbniki i sterole, a także wapno, fosfor, żelazo, witamine C. Ze względu na znaczną zawartość kwasów i garbników owoce mają tak cierpki smak, że w stanie świeżym są w zasadzie niejadalne. W wyniku przemrożenia w owocach znacznie zmniejsza się udział wolnych kwasów i garbników, a glukoza ulega częściowo przekształceniu we fruktozę, dzięki czemu stają się słodsze. W pestkach zawarte są także znaczne ilości olejów roślinnych. Kora korzeni zawiera garbniki i olejek kamforowy, a kora na starszych pędach – taniny.

UWAGA: Nasiona zawierają glikozydy cyjanogenne. W niewielkich ilościach glikozydy obecne są też w kwiatach. W wyniku hydrolizy enzymatycznej powstaje z nich silnie toksyczny cyjanowodór.

• Owoce mają mieć działanie łagodnie zapierające i przeciwzapalne.
• Używane są w postaci odwaru (1/2 łyżeczki suszonych owoców na 1 szklankę wody) przy schorzeniach żołądkowo-jelitowych.
• Do płukania jamy ustnej i gardła przy stanach zapalnych. Leczyć te stany zapalne można także naparami i świeżym sokiem z owoców.
• Za działanie antyseptyczne, przeciwzapalne i przeciwbiegunkowe odpowiadają garbniki.
• Flawonoidy działają m.in. przeciwutleniająco, przeciwzapalnie i zmniejszają przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych.

Roślina jadalna: Miąższ owoców, mimo że cierpki w stanie świeżym, jest ceniony ze względu na walory odżywcze, aromat i smak. Do spożycia nadaje się po przemrożeniu – staje się wówczas bardziej słodki. Ze względu na toksyczny cyjanowodór nie należy spożywać pestek. Można z nich robić konfitury, kompoty, nalewki, wina owocowe, soki i syropy. Przetworom nadają delikatny aromat i pikantny smak.

Odwar
(z owoców) 1 łyżkę suszonych owoców zalewamy szklanką wody i gotujemy przez 5 minut. Po ostygnięciu i przecedzeniu pijemy w 2-3 porcjach między posiłkami w przypadkach biegunek i nadmiernej fermentacji w jelitach. Odwar ten polecać należy osobom starszym i dzieciom., przy czym dla dzieci dawki odwaru odpowiednio zmniejszamy: 2-5 razy po 1 łyżeczce. Odwar ten może być także używany do płukania ust i gardła w przypadkach stanów zapalnych i angin.