Marzanka wonna. Gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny marzanowatych. Występuje w Europie i Azji, na obszarach o klimacie suboceanicznym. Rozprzestrzenia się także w innych rejonach świata o klimacie umiarkowanym. W Polsce jest dość pospolita na całym niżu. Rośnie w cienistych lasach liściastych, (szczególnie bukowe), zarośla. Wymaga gleb próchnicznych. Roślina objęta częściową ochroną gatunkową.

UWAGA: Ze względu na zawartość kumaryny musi być stosowana z umiarem. Większe dawki mogą spowodować ból głowy i nudności.

Działanie

• Przeciwbakteryjnie, rozkurczające, uspokajające.
• Napar z ziela zmniejsza napięcie ścian naczyń krwionośnych oraz mięśni gładkich układu pokarmowego i moczowego.
• Używany jest w zaburzeniach krążenia, żylakach (w tym hemoroidach), skurczach jelit i dróg moczowych.
• Pomaga także przy kamicy i dolegliwościach wątroby.
• Surowiec ten działa także moczopędnie i łagodząco przy schorzeniach; trzustki, przy grysiku dróg moczowych, a także w puchlinie wodnej.
• Zewnętrznie stosuje się również to ziele w postaci kataplazmów do okładów w stanach zapalnych skóry, przy wypryskach, czyrakach itp., ale w tych przypadkach łączyć w mieszankach wraz z rumiankiem, kwiatem arniki, kwiatem nagietka i korzeniem żywokostu.
• Pamaga przy migrenie, bólach nerwowych, słabo gojących sie ranach. Można pić w celu lekkiego przyciemnienia jasnej, bladej skóry. w tym samym celu ów napar można stosować jako kąpiel. Kumaryna stosowana jest jako substancja zapachowa w perfumach.

Surowiec zielarski: Ziele; zawiera glukozyzydy (m.in. asperuloza), kumarynę, garbniki, związki goryczowe, duże ilości polifenolokwasów , nieznaczne ilości flawonoidów (rutyna, kwercetryna).