Gatunek rośliny zielnej należący do rodziny ślazowatych. Pochodzi z obszaru śródziemnomorskiego. W Polsce jest kenofitem, jako gatunek dziko rosnący występuje na niżu, jest także uprawiany.
Siedlisko: solniska, murawy, łąki, rowy.
Surowiec zielarski: Korzeń prawoślazu i liść prawoślazu. W korzeniu występuje śluz jako główny składnik czynny (5-10%), pektyny (ponad 10%), skrobia, sacharoza (około 10%), olej tłusty, związki białkowe i inne. W liściu śluz sięgający zawartości nawet 10%, olejek lotny, kwasy organiczne, związki flawonowe, skopoletyna i inne.
Działanie
- Surowce używane do wyrobu preparatów przeciwkaszlowych jako środki powlekające, łagodzące, osłaniające.
- Pomaga w stanach zapalnych przewodu pokarmowego przy podrażnieniach, uszkodzeniach nabłonka, wrzodach żołądka, nadkwaśności, zaparciach,
- Pomaga w schorzeniach górnych dróg oddechowych takich jak nieżyt oskrzeli i gardła z kaszlem.
- Ze względu na brak składników silnie działających i przyjemny smak często stosowane w pediatrii.
- Ostatnio wykazano, że śluz zawarty w korzeniach i liściach przy podaniu pozajelitowym wywiera działanie hipoglikemiczne.
- Reguluje wypróżnienia oraz działa powlekająco na śluzówkę przewodu pokarmowego, łagodząc objawy choroby wrzodowej, nadkwaśności, zgagi, nieżytu żołądka i jelit.
- Substancje śluzowe zawarte w roślinie zmniejszają wchłanianie tłuszczów z pożywienia, obniżając poziom cholesterolu.
- Kataplazma, a więc okład z zioła, przyspiesza gojenie się ran, owrzodzeń i oparzeń. Przemywanie naparem łagodzi podrażnienia oczu.
Zbiór i suszenie: Do celów farmaceutycznych roślina ta jest uprawiana. Korzenie uzyskuje się z roślin dwuletnich na jesieni. Bezpośrednio po zbiorze korzeń jest zazwyczaj pozbawiony kory pierwotnej, jest to korzeń prawoślazu tzw. okorowany. W celu zachowania jasnej barwy korzeń okorowany powinien być suszony w temperaturze 40°C. Liście łodygowe zbierane są przed kwitnieniem i suszone na powietrzu w cieniu.
Sztuka kulinarna: Sproszkowane korzenie podgrzewane z cukrem tworzą delikatną, słodką masę, stosowaną w cukiernictwie. Zawierają skrobię, pektyny, asparaginę, sole mineralne, garbniki, betainę.
