Gatunek rośliny należący do rodziny agrestowatych. Pochodzi z obszarów Europy i Azji o umiarkowanym klimacie. W Polsce występuje w stanie dzikim na całym niżu i w pasie wyżyn. Jest również pospolicie uprawiany. Siedlisko: nadrzeczne olszyny, wilgotne lasy. Roślina w Polsce objęta częściową ochroną gatunkową na stanowiskach naturalnych.
Surowiec: Do celów leczniczych zbiera się wiosną dobrze rozwinięte, zdrowe, zielone liście i suszy w warunkach naturalnych w cieniu i przewiewie. Czasem zbiera się również dojrzałe owoce porzeczki czarnej i suszy w cieniu i przewiewie lub w suszarni ogrzewanej w temperaturze nie przekraczającej 35°C. Otrzymuje się owoc po- rzeczki. Owoce wykorzystuje się częściej w gospodarstwie do- mowym lub przetwórstwie do sporządzania marmolad, dżemów, galaretek i syropu (soku) porzeczkowego. Galaretka i syrop wyrabiane na zimno (bez gotowania) są doskonałym źródłem witaminy C.
Zbiór owoców i ich przechowywanie Owoce czarnej porzeczki są gotowe do zbioru po tygodniu od momentu zmiany koloru porzeczek na czarny. Najlepiej jest zbierać całe grona owoców, gdyż wtedy lepiej się przechowują (do tygodnia w lodówce). Czarna porzeczka doskonale nadaje się do zamrażania jak również na różnego rodzaju przetwory.
Działanie
-
Wyciąg z liści porzeczki czarnej pobudza przesączanie w kłębkach nerkowych i jednocześnie hamuje wchłanianie zwrotne w cewkach, co przypisuje się działaniu olejku. Słabo zwiększa ilość wydalanego moczu i produktów przemiany materii, w tym kwasu moczowego.
-
Działa przeciwzapalnie.
-
Wywiera również nieznaczny wpływ na poprawę krążenia i czynność serca oraz stopniowy zanik obrzęków.
-
Ma nieznaczne działanie napotne.
-
Zewnętrznie stosuje się do płukania w zapaleniu błon śluzowych jamy ustnej i gardła.
-
Zaleca się również w nieżycie żołądka i jelit, zwykle w połączeniu z innymi ziołami.
-
Owoce w przetworach korzystnie wpływają na procesy przemiany materii i zwiększają odporność organizmu.
-
Zawarte w surowcu garbniki i mikroelementy działają słabo przeciwzapalnie i ściągające na błony śluzowe żołądka i jelit, a także hamują rozwój drobnoustrojów przewodu pokarmowego.
-
Odwar z liści porzeczki podany zewnętrznie w postaci płukań i okładów ma działanie ściągające i przeciwbakteryjne.
-
Sok ze świeżych owoców, oprócz właściwości dietetycznych, działa również wirusobójczo, podobnie jak sok z owoców porzeczki czerwonej, i dlatego zalecany jest w grypie.
