Gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Rodzime obszary jego występowania obejmują Europę, dużą część Azji oraz Algierię i Maroko. Rozprzestrzenił się również poza tymi obszarami jako gatunek zawleczony (m.in. w Ameryce Północnej). W Polsce jest pospolity.Inne nazwy ludowe i zwyczajowe: białkuch, ośla stopa, końskie kopyto, boże liczko, kniat, kaczyniec, grzybień, białodrzew. Preferuje gleby gliniaste, miejsca kamieniste, piarżyska, żwirowiska nadrzeczne, osuwiska, skarpy przydrożne, urwiste brzegi rzek i potoków, hałdy węglowe i pogorzeliska.

Skład chemiczny: Liść podbiału ma głównie charakter surowca śluzowego. Zawartość kwaśnego śluzu wynosi 7-8%. Dalszymi składnikami są garbniki (około 4,5%), flawonoidy (około 0,8%): m.in. kwercetyna, kemferol a ponadto cholina, sole mineralne bogate w cynk, gorycze i nieco olejku eterycznego. Składnikami niepożądanymi są alkaloidy pirolizydynowe m.in. senkirkina i tussilagina. Zawartość ich wynosi maksymalnie 4,5•10-5%. W kwiatach podbiału znajdują się liczne związki flawonoidowe (m.in. rutyna, hiperozyd i awikularyna), kwas kawowy i ferulowy, karotenoidy (np. taraksantyna), fitosterole, związki cukrowe oraz olejek eteryczny.

Działanie


  • Jako surowiec śluzowy o pewnej zawartości garbników liść podbiału ma zastosowanie głównie w stanach zapalnych i nieżytach dróg oddechowych, jamy ustnej i krtani.
  • W zanikowym suchym nieżycie gardła u palaczy tytoniu i osób w wieku podeszłym.
  • Wywiera działanie osłaniające (śluzy) i ściągające (garbniki). Powoduje spęcznienie i rozrzedzenie zalegającej wydzieliny oraz pobudzenie ruchów nabłonka rzęskowego, a tym samym wyzwala odruch wykrztuśny.
  • Jednocześnie flawonoidy łagodnie obniżają napięcie mięśni gładkich górnych dróg oddechowych i oskrzeli oraz ułatwiają odkrztuszanie.
  • Kwiaty podbiału ze względu na większą zawartość flawonoidów i olejku eterycznego a mniejszą śluzu i garbników wywierają silniejsze od liści działanie rozkurczowe, natomiast słabsze powlekające i ściągające.
  • W kosmetyce wykorzystywane są kwiaty podbiału, z których odwarem przemywa się tłustą cerę. Ponadto używa się ich do okładów na wysypki i plamy żółciowe, a także na otwarte wrzody, różę na twarzy, czyraki i wypryski.

UWAGA: W podbiale stwierdzono obecność alkaloidów pirolizydynowych, które spożywane w nadmiernej ilości lub dłużej niż 6 tygodni mogą uszkadzać wątrobę. Podbiału nie powinny stosować kobiety w ciąży i karmiące. Nie zaleca się stosowania u dzieci do 12 roku życia oraz u kobiet w okresie ciąży i karmienia piersią. Nie zaleca się systematycznego stosowania dłużej niż 6 tygodni w ciągu roku. Możliwe skutki uboczne: Dotychczas nie stwierdzono. Działanie niepożądane Szczególne znaczenie, jako potencjalnie toksyczna, może mieć zawartość alkaloidu senkirkiny, którą stwierdzono w niektórych surowcach m.in. pochodzących z Australii i Norwegii. Może dawać efekty hepatotoksyczne. W surowcu pochodzącym ze środkowej i zachodniej Europy wykryto nietoksyczną tussilaginę.