Kłącze: Ostryż ma charakterystyczne bulwiaste kłącze główne oraz liczne zgrubiałe młode kłącza potomne.
Liście: Z kłącza wyrasta pęd kwiatowy oraz obejmujące go pochwiasto 4-6 liści odziomko- wych, lancetowatych, do 50 cm długich i osadzonych na długich ogonkach.
Kwiaty: Kwiaty są dość duże, grzbieciste, zebrane w szczytowy kłos. Z pachwin liściowych wyrastają liczne, cy- lindryczne pędy, które zagłębiają się w ziemię, ukorzeniają, grubieją i tworzą młode kłącza po- boczne, z których w roku następnym wyrasta łodyga i liście.
Owoce: Owocem jest torebka.
Surowiec zielarski: Do celów leczniczych i przyprawowych wykopuje się kłącza z ziemi, czyści, obgotowuje w wodzie dla zabicia żywotności i suszy na słońcu. Jest wewnątrz intensywnie żółty, ma silny, aromatyczny zapach i piekącogorzki smak. Sposób przygotowywania przyprawy: młode kłącze parzy się wrzątkiem, następnie suszy na słońcu i usuwa się z kłączy skórkę, a resztę miele na proszek
Związki chemiczne: Kłącza ostryżu zawierają do 5% mieszaniny żółtych barwników, zwanych kurkuminoidami, wśród nich kurkuminę i dwudesmetoksykurkuminę, ponadto do 5% olejku eterycznego o intensywnym zapachu, dużo skrobi, do 6% tłuszczu i tyle samo so- li mineralnych. W kłączach ostryżu jawajskiego jest do 2,5% kurkuminoidów, do 10% olejku eterycznego, skrobia, cukry i sole mineralne obfitujące w mikroelementy.
Działanie
- Ma działanie żółciotwórcze, rozkurczowe, bakteriobójcze, przeciwzapalne.
- Pobudza wątrobę do zwiększenia wytwarzania żółci, co ułatwia jej wydalanie.
- Działa ochronnie na miąższ wątroby.
- Związki czynne występujące w kurkumie niszczą bakterie i likwidują stany zapalne.
- Kurkumina, żółty pigment występujący w kłączach kurkumy, ma silne działanie przeciwzapalne.
- Jest przeciwutleniaczem, posiada właściwości ochronne oraz przeciwnowotworowe.
- Przeciwdziałające chorobie Alzheimera.
