Gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny astrowatych. Występuje w Europie i Azji. Jest pospolity w całej Polsce. Rośnie na polanach, w zaroślach i widnych lasach, na miedzach, suchych łąkach i wrzosowiskach.
Łodyga: Wysokość do 1 m wzniesiona, sztywna, pojedyncza, naga lub rzadko owłosiona. Wewnątrz jest pusta, na powierzchni ma czerwone wybarwienia.
Liście: Odziomkowe jajowate lub eliptyczne, zwężające się przy łodydze w oskrzydlony ogonek, brzegi tępo piłkowane. Liście na środku łodygi ogonkowe, w górnej części łodygi bezogonkowe, lancetowate z zaostrzonym końcem. Wszystkie liście z rzadka owłosione, zmniejszające się ku wierzchołkowi łodygi.
Kwiaty: Drobne, żółte, zebrane w koszyczki (od 5 do 14 kwiatków w jednym koszyczku), a te w wiechowate kwiatostany na szczycie łodygi. Listki okrywy kwiatostanu szeroko obrzeżone, niejednakowe. Kwiaty przedprątne, zapylane przez motyle i muchówki. Brzeżne kwiaty języczkowe, żeńskie, znacznie dłuższe od listków okrywy koszyczka. Kwiaty środkowe są obupłciowe, rurkowe. Kwitnie od lipca do września.
Owoc: Słabo żebrowane niełupki z puchem kielichowym, rozsiewane przez wiatr
Kłącze: Z rozgałęzionego kłącza wyrasta w pierwszym roku wegetacji tylko różyczka liści.
UWAGA: Roślina trująca: Roślina szkodliwa dla bydła domowego – może powodować zatrucia, objawiające się gorączką, obrzękami i nadmiernym wydalaniem moczu. Ostrzeżenia: Podczas stoswania ziela nawłoci niezbędne jest dostarczania dużej ilości płynów. Nie zaleca się stosowania u dzieci do 12 roku życia bez konsultacji lekarskiej. Jeśli objawy nasilą się lub nie ustępują należy skontaktować się z lekarzem.
Surowiec zielarski: Ziele; zawiera garbniki, kwasy organiczne, saponiny, olejki eteryczne oraz flawonoidy, wśród których najważniejsze to: rutyna i kwercetyna.
Zbiór i suszenie: Zbiera się górne części (ok. 25 cm) pędów w okresie kwitnienia, przy ładnej pogodzie i suszy w cieniu (najlepiej w suszarni).
Działanie
- Moczopędne, ściągające, przeciwzapalne.
- Wewnętrznie jest stosowana przy stanach zapalnych dróg moczowych, kamicy nerkowej, skazie moczanowej.
- Pomocniczo w chorobach reumatycznych, nadciśnieniu.
- Zewnętrznie przy trudno gojących się ranach i owrzodzeniach skóry, stanach zapalnych jamy ustnej i gardła.
- Ma antynowotworowe działanie wyciągu w przypadku raka prostaty.
Herbatka
Zalać jednym litrem zimnej wody 1-2 łyżki suszonej rośliny, gotować dwie minuty i pozostawić na dziesięć minut. Porada: w użytku zewnętrznym, używać herbatki w okładzie na rany.