Gatunek byliny z rodziny jasnotowatych. Ludowe nazwy: rojownik, pszczelnik, matecznik, starzyszek, cytrynowe ziele. Rośnie dziko w Afryce Północnej, Europie Południowej i w Azji. Rozprzestrzenia się takze poza tymi obszarami, również w Polsce.
Pokrój: Roślina dorasta do 60 cm wysokości.
Liście: Okrągławosercowate, karbowane na brzegach, w kolorze od ciemnej zieleni po żółto-zielony. Liście o silnym, miłym zapachu.
Kwiaty: Na wiosnę i w lecie kiście małych, jasnożółtych kwiatków rozkwitają w miejscach połączeń liści z łodygą.
Surowiec zielarski: Liść melisy. Wytwarza się z niego olejek melisowy.
Działanie
- Ma działanie uspokajające, stosowana też w bezsenności, depresji oraz nerwicy.
- Pomaga w bólach głowy, bólach menstruacyjnych i zespole przewlekłego zmęczenia.
- Zmniejsza wzdęcia i gazy, pomaga przy rozstrojach żołądka i przewodu pokarmowego.
- Zmniejsza napięcie jelita grubego, rozkurcza mięśnie gładkie jelit, działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo.
- Pomaga w wywołaniu menstruacji.
- Podczas gorączki schładza organizm.
- Pobudza trawienie, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego.
- Zwalnia napięcie obwodowych naczyń krwionośnych, odpręża i regeneruje system nerwowy.
- Maść z melisy łagodzi zranienia i ukąszenia przez owady.
- Kompresy likwidują bolesne obrzęki.
- Ihalacje pomagają przy atakach alergii i kaszlu.
- Stosuje się ją do płukania jasnych włosów przy wypadaniu i łupieżu.
Sztuka kulinarna: Najczęściej spożywana jest w formie herbatki. Ze względu na walory smakowe świeże liście doskonale pasują do sałatek, nadając im cytrynowy smak. Dobrze zastępuje trawę cytrynową. Suszona melisa traci aromat cytrynowy.Wykorzystywana jest do produkcji likierów.