Rosną w umiarkowanej strefie półkuli północnej. Zalicza się do niego ok. 30 gatunków. W Polsce występuje Lipa drobnolistna i szerokolistna.

Pokrój: Duże drzewo liściaste, osiągające wysokość do 30 m. Korona jest regularna – szerokojajowata lub kulista. Na młodych drzewach gałęzie są pod dużym kątem wzniesione do góry, a ich kora jest gładka i ma szary kolor. Na starych drzewach konary zwisają w dół, a ich kora jest gruba i nieregularna. Cieńsze gałązki są nagie, górą brunatnoczerwone.

Liście: Pod spodem nagie, tylko w kątach nerwów mają pęczki rudych włosów. Po górnej stronie są żywozielone, dolna ich strona jest jaśniejsza. Blaszki, z regularnie piłkowanym brzegiem, mają okrągłosercowaty kształt i charakterystycznie zakończony wierzchołek. Są szersze niż dłuższe i lekko wcięte u nasady. Ustawione są skrętolegle. Liście mają średnicę 30–70 mm (wyjątkowo do 90 mm) i brzegi lekko zawinięte do góry. Błyszczące, jajowate pąki czerwonobrunatnego koloru okryte są dwiema łuskami. Jesienią liście przyjmują żółty kolor.

Kwiaty: Wyrastają pojedynczo lub pęczkami po 2-12, są wzniesione ponad liście. Mają dość długą szypułkę i w dolnej części podługowatą podsadkę. Całe kwiaty mają jasnożółtą barwę i wydzielają intensywny, przyjemny zapach. Ich pręciki są zbliżone wielkością do płatków korony.

Owoc:
Kulisty, twardy, nagi orzech, wielkości 6-8 mm ze skrzydełkiem (pochodzącymi z podsadki kwiatu).

Działanie:

  • Jako środki napotne w postaci naparów szczególnie w lekkich przeziębieniach. W przypadku choroby przebiegającej z gorączką napary lub odwary z kwiatów lipy łagodnie zwiększają wydzielanie potu i poprawiają nieco transpirację i perspirację skóry. Lipa skutecznie działa napotnie nie tylko po wypiciu naparu, ale także użyta do kąpieli.
  • Działa na pobudzenie czynności gruczołów potowych, a także, w pewnym stopniu, na zwiększeniu ich wrażliwości na bodźce przekazywane przez nerwy układu współczulnego przewodu pokarmowego i narządów rodnych kobiet.
  • Zmniejsza nieznacznie napięcie mięśni gładkich, pobudzają w niewielkim stopniu wydzielanie soku żołądkowego, wzmagają przepływ żółci do dwunastnicy, wydalanie moczu,
  • Wpływa na konsystencję krwi, obniżają nieznacznie jej lepkość i przeciwdziałają agregacji krwinek czerwonych.
  • Znane są również właściwości lipy jako dobrego środka uspokajającego, który znosi napięcie i nadmierne pobudzenie układu nerwowego.

Surowiec zielarski:
Kwiatostan lipy - jest barwy żółtawozielonej, złożony zwykle z 2-7 kwiatów o średnicy do 15mm z 5 działkami kielicha oraz płatkami korony. Zapach aromatyczny, przyjemny i delikatny, smak słaby śluzowato-słodki. .

Skład chemiczny:
Surowiec zawiera jako główne składniki czynne związki flawonoidowe (około 1%), śluz (około 3%) oraz olejek eteryczny. Dotychczas poznano ponad 20 związków flawonoidowych występujących w kwiatostanie lipy – są to głównie pochodne glikozydowe kwercetyny, kemferolu i akacetyny. Na specjalną uwagę zasługuje tilirozyd. Olejek eteryczny występuje w ilości 0,02-0,05%. W jego skład wchodzi przyjemnie pachnący farnezol (0,3-5%), kilka węglowodorów alifatycznych (do 50%), geraniol, eugenol oraz inne związki. Pewne znaczenie ma również śluz, z którego podczas hydrolizy powstają kwasy uronowe (do 40%), metylopentozy (około 12%) i heksozy (około 50%). Ponadto surowiec zawiera do 2% garbników i leukoantocyjanidyny.

Napar
(z kwiatów lipy) Przygotowywuje się zalewając 2 szklankami wrzącej wody 1,5 łyżki surowca i 15 minutowe zaparzanie pod przykryciem. Po kolejnych 10min należy napar przecedzić. Pić po ½ szklanki 3 razy dzienie po jedzeniu.

Zbiór i suszenie:
Do celów leczniczych kwiatostany lipy (z podsadkami) zbiera się podczas kwitnienia pod koniec czerwca lub w lipcu, w czasie suchej pogody. Zbiór jest przeprowadzany z dziko rosnących lub sadzonych drzew. Obcina się szczyty galązek, a następnie ręcznie obrywa kwiatostany, które suszy się w miejscu zacienionym i przewiewnym w temperaturze do 40°C.