Gatunek rośliny zielnej z rodziny bobowatych. Inne nazwy zwyczajowe: kozieradka lekarska, fenegryka, greckie siano, kozioroźnik, boża trawka. Rodzimym obszarem jej występowania jest Azja i Europa Wschodnia, rozprzestrzenia się też w niektórych innych regionach. W Polsce roślina zawlekana i przejściowo dziczejąca z upraw.
Pokrój: Jednoroczna roślina o mocnym, palowym korzeniu. Łodyga wyprostowana, słabo rozgałęziona, w górnej części delikatnie owłosiona.
Liście: Trójlistkowe, listki odwrotniejajowate, z wierzchu zielone, spodem sinozielonkawe.
Kwiaty: Siedzące lub na bardzo krótkich szypułkach, osadzone po jeden lub dwa w kątach liści. Kielich rurkowaty, pięciowrębny. Korona motylkowata, żółtawa, pręcików 10 (jeden wolny i dziewięć zrośniętych), słupek jeden. Kwitnie w czerwcu i lipcu.
Owoc: Wygięty strąk, zakończony 2–3 cm dzióbkiem o barwie beżowobrunatnej, zawierającym ok. 15 romboidalnych lub pryzmatycznych nasion koloru beżowego, podzielonych bruzdą na dwie nierówne części (podobnych do nasion gryki)
Surowiec zielarski: Nasiona są pozyskiwane ze względu na dużą zawartość śluzu polisacharydowego (jego zawartość przekracza nawet 40%). Poza tym nasiona zawierają tłuszcze, saponiny steroidowe, w tym pochodne diosgeniny i estry saponin z białkami (np. fenugrekina). Ponadto w surowcu obecne są białka roślinne, śladowe ilości olejków eterycznych, flawonoidy, cholina, lecytyna, witaminy PP, F, D i alkaloid trygonelina.
Działanie:
- Surowiec działa osłaniająco i przeciwzapalnie na błonę śluzową przewodu pokarmowego.
- Zastosowany zewnętrznie na skórę jest stosowany w chorobie wrzodowej i w stanach zapalnych skóry (czyraki, egzemy, ropnie).
- Nasiona kozieradki mogą również obniżać poziom cholesterolu i cukru we krwi.
- Kozieradce przypisuje się również właściwości przeciwzapalne, żółciopędne, rozkurczowe, żółciotwórcze, pobudzające wydzielanie soku trzustkowego, żołądkowego i jelitowego, wzmacniające, usprawniające wchłanianie pokarmów, regulujące wypróżnienia, pobudzające regenerację wszystkich tkanek, aktywujące hemopeozę (kozieradka to naturalny aktywator procesów wytwarzania krwinek).
- Mlekopędne (u matek, które mają zaburzenia laktacji).
- Dawniej jako środek do powiększania piersi.
- Moczopędne.
- Przeciwalergiczne.
- Anaboliczne.
- Poprawiające samopoczucie.
- W stanach wychudzenia i osłabienia dla pobudzenia apetytu i przyspieszenia przemiany materii.
Surowiec działa osłaniająco i przeciwzapalnie na błonę śluzową przewodu pokarmowego.
Dawkowanie
Doustnie stosuje się 6g na dobę, Zewnętrznie jako ciepłe okłady przygotowane przez zalanie 50g surowca 250ml wody i odczekanie ok. 30 min.
