Gatunek rośliny zielnej z rodziny astrowatych. Nazwy ludowe: białasy, głowacz, jasieniec, kardy, kwiatek wołoszek, macoszka, modrak, modrzeńczyk, wasilek, wawer. Występuje w Europie oraz na Syberii Zachodniej. W Polsce pospolity chwast polny. Siedlisko; pola uprawne, gdzie rozsiewany jest razem ze zbożami, nieużytki, przydroża, ugory.

Pokrój: Roślina zielna, słabo ulistniona, tworzy łany, osiąga wysokość 30–90 cm.

Łodyga: Cienka, prosta, lekko żeberkowana, pajęczynowato owłosiona, rozgałęziona.

Liście: Ułożone skrętolegle, najczęściej równowąskolancetowate, szarozielone, szerokości 2–5 mm. Dolne na ogonkach, z pojedynczymi, małymi ząbkami lub pierzastodzielne z 2–3 łatkami. Górne niepodzielone, siedzące.

Kwiaty: Kwiaty tylko rurkowate. Pojedyncze koszyczki kwiatowe o średnicy 2-3 cm wyrastają na szczytach pędów z łuskowatej, podłużnej okrywy. Przyczepki listków okrywy brzegiem piłkowanoząbkowane lub orzęsione. Korona o 5 rurkowato zrośniętych płatkach o barwie ciemnobłękitnej, czerwonej, różowej lub białej. Kwiaty brzeżne większe, 5 pręcików, słupek dolny, złożony z 2 owocolistków. Okres kwitnienia od maja do września.

Owoce: Niełupki.

Surowiec zielarski: Kwiat bławatka bez kielicha. Zawiera antocyjanidyny, flawonoidy, sole mineralne (w tym dużo manganu), cychorynę, centaurynę.

Działanie:

• Moczopędne, żółciopędne i przeciwzapalne.
• Ze względu na bardzo łagodne działanie przeciwzapalne stosowany przy zapaleniu spojówek i w pediatrii.
• Napar z kwiatów zalecany jest przy chorobach nerek, stanach zapalnych kłębków i miedniczek nerkowych, przy niewydolności krążenia i w kamicy nerkowej.
• Zewnętrznie stosuje się go przy trudno gojących się ranach i owrzodzeniach.
• Zewnętrznie stosuje się napar z kwiatów chabru w postaci przymoczek w zapaleniu brzegów powiek oraz spojówek, a także w nadwrażliwości na intensywne promieniowanie słoneczne oraz promieniowanie z ekranów telewizyjnych.
• Do zmywania owłosionej skóry głowy w łupieżu i grzybicy.

Zbiór i suszenie: Kwiat zbierać w słoneczny dzień, rano, po obeschnięciu rosy. Zbiera się płatki, wyrywając je z koszyczka. Zebrane kwiaty należy suszyć bardzo szybko w zacienionym i silnym przewiewie, aby nie zblakły, gdyż wówczas tracą własności lecznicze. Susz szczelnie zamknąć i przechowywać w ciemności.

Z płatków brzeżnych bławatka wytwarzano niebieską farbę w połączeniu z ałunem, która doskonale barwiła wełnę. Sam sok barwi papier i przetwory spożywcze na niebiesko.

Napar
1 łyżkę kwiatów zalać 1 szklanką wody wrzącej i naparzać 15 min pod przykryciem. Odstawić na 15 min i przecedzić.