Gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Pochodzi z Europy Południowej i Azji Zachodniej. W Polsce jest uprawiana i czasami przejściowo dziczejąca.

Łodyga: Wzniesiona i rozgałęziona o wysokości 20-50 cm.

Liście: Podwójnie pierzastosieczne o równowąskich odcinkach.

Kwiaty: Dość duże, o średnicy do 3 cm, pojedynczo wyrastające na szczycie pędów.Działki kielicha białych do bladobłękitnych z błękitnym unerwieniem i szczytach seledynowych. Działki okwiatu szerokojajowate, przekształcone w dwuwargowe miodniki osadzone na trzonkach.

Owoce: Składają się z 5 do 10 mieszków, całkowicie zrośniętych ze sobą, zwieńczonych zaschniętymi słupkami, o prawie dorównującej im długości. Zawierają czarne, trójgraniaste nasiona o smaku gorzkiej kawy i korzennym (muszkatałowym) zapachu.

Surowiec zielarski: Nasienie czarnuszki. Z nasion wytwarza sięolejek. Nasiona zawierają dużo tłuszczu (do 40%), olejek lotny (do 1,5%), saponinę – melantynę (silnie trującą dla ryb, ale w dużych ilościach szkodliwą również dla organizmów stałocieplnych), garbniki, gorycz – nigellinę i alkaloid – damasceinę.

Sztuka kulinarna: Czarne nasiona służą jako dodatek do pieczywa, do przetworów warzywnych, do aromatyzowania wina oraz w niewielkim zakresie do produkcji olejku eterycznego używanego w cukiernictwie. Mielone nasiona stanowią dobrą namiastkę pieprzu, gdyż u osób wrażliwych nie podrażniają błony śluzowej żołądka.