Gatunek rośliny wieloletniej z rodziny wrzosowatych. Ma wiele zwyczajowych nazw: jagoda, czernica, czarna jagoda, czarna borówka. Jest szeroko rozprzestrzeniona w Azji, Europie i Ameryce Północnej na obszarach o klimacie umiarkowanym i arktycznym. W Polsce jest pospolita.
Pokrój: Krzewinka osiągająca od 15 do nawet 60 cm wysokości. Krzewinka, chamefit. Kwitnie od kwietnia do czerwca
Łodyga: Gałązki ostro kanciaste, nagie, zielone, gęsto rozgałęzione.
Liście: Ulistnienie skrętoległe, liście z zewnątrz połyskujące, od spodu jaśniejsze, cienkie, podługowato-jajowate, na brzegach drobno piłkowane, zaostrzone na szczycie. Ogonki krótkie. Na zimę opadają.
Kwiaty: Pojedyncze, zwisające w kątach liści na szypułkach długości 3-5 mm. Korona różowozielonkawa do białaworóżowej o beczułkowatym kształcie, cztero- lub pięciokrotnie wrębna. Posiada 10 pręcików i słupek złożony z 4-5 owocolistków.
Owoce: Czarna jagoda z niebieskawym, woskowym nalotem.
Surowiec zielarski: Owoc, liść. Owoce zawierają garbniki (do 15%), kwasy (bursztynowy, jabłkowy i cytrynowy), pektyny, antocyjany, witaminy C i B1, karotenoidy. Liście zawierają glikozydy flawonowe, glikozydy fenolowe (gł. arbutynę), garbniki, antocyjany, olejek eteryczny i glikokiny - substancje działające podobnie jak insulina.
Działanie:
- Świeże owoce mają działanie rozluźniające przy zaparciach i jednocześnie przeciwbiegunkowe.
- Owoce suszone działają tylko przeciwbiegunkowo, antyseptycznie, przeciwgorączkowo, dawniej używane również jako środek antyrobaczycowy.
- Spożywanie świeżych jagód i ich przetworów wzmacnia wzrok, poprawia ostrość widzenia, zwłaszcza o zmroku.
- Jest środkiem zapobiegającym i leczącym jaskrę oraz zaćmę.
- Jagody zabezpieczają przed pylicą, dlatego zalecają je górnikom, młynarzom i kominiarzom.
- Liście stosuje się w stanach zapalnych układu moczowego i przewodu pokarmowego oraz jako środek pomocniczy przy leczeniu cukrzycy.
Sztuka kulinarna: Sok bywa używany do barwienia win. Z jagód wyrabiane są konfitury i dżemy. Osłodzone owoce, surowe lub mrożone, wykorzystywane są jako farsz pierogów lub są wykorzystywane jako dodatek do deserów.